Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2008

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ?

Για να αντιληφθεί κανείς τι ακριβώς πρεσβεύουν οι ελευθεριακοί παιδαγωγοί, θα πρέπει να δει από μια άλλη σκοπιά την σημερινή κανονιστική εκπαίδευση. Κάποτε μας έλεγαν: «Να μεγαλώσεις παιδί μου, να πας σχολείο να μάθεις γράμματα». Φυσικά, αν ερχόταν καλοί βαθμοί απολαμβάναμε την ευνοϊκή αντιμετώπιση των γωνιών που μας προόριζαν για το πανεπιστήμιο. Μας μεγάλωναν με έναν σκοπό: «Μάθε γράμματα να πιάσεις μια δουλειά, να βγάζεις λεφτά και να μην γίνεις εργάτης». Αυτό μας έστρωνε σε μια καρέκλα ως τα 18 που ερχόταν η ώρα της κρίσης, και χωριζόμασταν σε φοιτητές και τιποτένιους εργάτες. Όλα εντάξει μέχρι εδώ; Όλα ρόδινα; Ας εμβαθύνουμε περισσότερο τώρα.


Η υποχρεωτική εκπαίδευση δεν υπήρχε ανέκαθεν φυσικά, παρά ήταν ένα δημιούργημα του καπιταλιστικού συστήματος. Οι παλιότερες κοινωνίες είχαν (όχι όλες) τα πανεπιστήμια, που δεν ήταν υποχρεωτικά, και οι φτωχοί δεν είχαν εύκολη πρόσβαση. Στην πορεία λοιπόν του νέου συστήματος, οι ανάγκες της αγοράς κατέστησαν απαραίτητη την εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού, μέσα στο όμορφο περιτύλιγμα της πνευματικής εξύψωσης. Η κρατική μηχανή φυσικά μερίμνησε να κατευνάζει τις καταπιεσμένες μάζες με τις κατάλληλες και πιο ύπουλες μεθόδους.


Η έννοια λοιπόν της εκπαίδευσης λειτουργεί ως εξής: παίρνω έναν παιδικό(κενό) νου, και τον μεταλλάσω σε έναν σύγχρονο εργάτη με τις γνώσεις που του αρμόζουν. Με αυτόν τον τρόπο φυσικά καταπατιέται η προσωπική ελευθερία και η αυτομόρφωση, γιατί οι προσωπικότητες διαμορφώνονται από ένα συγκεκριμένο πλάνο. Βέβαια, όταν η τάξη των βιομηχάνων κατέχει την εξουσία, η εκπαίδευση παίρνει τον ίδιο βιομηχανικό χαρακτήρα προς όφελος μόνο της αγοράς. Δίνουν στους σπουδαστές τεχνικές γνώσεις, και ότι υλικό τους ικανοποιεί στην μιζέρια τους, εξυμνώντας την υπάρχουσα πολιτική κατάσταση. Έχουμε και λέμε λοιπόν: Μαθηματικά κ θετικές επιστήμες(για τεχνικές & επιστημονικές απασχολήσεις), Ιστορία(παραχαραγμένη, καλλιεργεί τον εθνικισμό), θρησκευτικά(ανατροπή της προοδευτικής επιστήμης και της λογικής) κ.α. Από το πρόγραμμα αυτό λείπει δυστυχώς η φιλοσοφία, η ριζοσπαστική επιστήμη και κάθε απελευθερωτική ιδέα. Και όπου διδάσκονται παίρνουν τον πιο ήπιο για το σύστημα χαρακτήρα. Καλλιεργείται ο ανταγωνισμός, διότι είναι κοινό μυστικό πως όλοι διαβάζουν για να πιάσουν δουλειά, την οποία διεκδικεί και ο συμμαθητής του, που μοιάζει πλέον αντίπαλος.


Επίσης, φανερό είναι πως μία κυβέρνηση δεν θα δίδασκε κάτι που θα πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, δηλαδή η σημερινή εκπαίδευση είναι αντιδραστική, συντηρητική και δεν βοηθάει την εξελικτική πορεία της κοινωνίας. Τέλος, η καταπίεση των μαθητών φαίνεται με τους όλο και αυξανόμενους βανδαλισμούς στα σχολικά κτίρια και τους καθηγητές (δεν είμαστε υπέρ των βανδαλισμών, απλά πιστεύουμε πως η ψυχολογική αιτία είναι η καταπίεση, η κόπωση και η ποδηγέτηση των μαθητών).


Προχωρώντας, βλέπουμε δύο πλευρές: την εκπαίδευση που διαμορφώνει (αλλιώς: περιορίζει, καθορίζει προς το συμφέρον της) τον άνθρωπο, και την έλλειψη μόρφωσης(εξίσου πνευματική σκλαβιά). Δηλαδή δεν υπάρχει μία λύση, μια τρίτη οδός; Σε αυτό ακριβώς πιστεύουμε εμείς, και μία ομάδα ελευθεριακών παιδαγωγών που δόμησαν την έννοια της ελευθεριακής εκπαίδευσης.


Είναι απάνθρωπο φυσικά να αφήνουμε τα παιδιά χωρίς καμία μόρφωση, διότι θα μετατρέψουμε τον κόσμο σε ζούγκλα. Η συλλογική αυτομόρφωση ήταν αυτή που δημιούργησε την γλωσσική επικοινωνία η οποία με την σειρά της δημιούργησε την σκέψη, την λογική και μας εξύψωσε σε σχέση με τα υπόλοιπα ζώα. Χωρίς λοιπόν την διάδοση των γνώσεων θα βρισκόμαστε ακόμα στις σπηλιές, εγκλωβισμένοι στην ατομική μιζέρια μας.


Η εκπαίδευση σε μια κοινωνία ελεύθερη και αυτοοργανωμένη παίρνει απελευθερωτικό χαρακτήρα. Απελευθερώνει τον νέο από την παιδική ηλικία, της οποίας η έννοια είναι ανελεύθερη, δηλαδή παιδί είναι αυτός που η λογική του δεν τον καθιστά αυτόνομο. Η ελευθεριακή εκπαίδευση εφοδιάζει τον μαθητή με την λογική, την ανεξαρτησία κα την αυτονομία του, αποδεσμεύοντας τον από την παιδικότητα(όχι απαραίτητα στα 18). Είναι η μέθοδος που μαθαίνει στον νέο πώς να διαμορφώνεται ο ίδιος, και όχι να τον διαμορφώνει αυτή μέσα σε καλούπια.


Με ποιες αρχές όμως μπορεί μια εκπαιδευτική διαδικασία να μην γίνει άλλη μια μορφή κονσερβοποίησης του παιδικού μυαλού; Βασικό ζήτημα είναι λοιπόν το αυτεξούσιο. Αυτό σημαίνει πως ο νέος, πριν αποκτήσει κριτική σκέψη δεν διδάσκεται τίποτα ως αυθεντία, και οι λέξεις υποχρέωση, διαταγή και καθήκον είναι καλό να αποφεύγονται. Παίρνει τις γνώσεις ως εργαλείο που θα τον βοηθήσουν στην ζωή του, και δεν γίνεται αυτός εργαλείο των γνώσεων του. Επιπλέον, ό,τι μαθαίνει δεν το μαθαίνει ως ένα αφηρημένο καλό που θα του χρησιμεύσει στο μέλλον, αλλά βιώνει την πρακτική ανάγκη να το διδαχθεί. Τα πάντα σε αυτή την φόρμα από την ανάγνωση μέχρι την αριθμητική. Επίσης βασικό είναι η ανυπαρξία ενός συγκεκριμένου προγράμματος που περιορίζει την διδασκαλία, όπως και βιβλία-αυθεντίες.


Η διαδικασία της μάθησης θα είναι η πραγμάτωση μιας πολύπλευρης αναζήτησης (δόξα τη τεχνολογία είναι πλέον πολύ εύκολο) σε θέματα που θα προκύπτουν με την θέληση των μαθητών. Μόνο ένα μίνιμουμ που είναι απαραίτητο, του τύπου: ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά. Και μεγάλη βάση πρέπει να δίνεται στην φιλοσοφία και όλες της τις παραμέτρους, αλλά οπωσδήποτε στην καθημερινή πρακτική ζωή.


Συνεχίζοντας, μία σημαντική αρχή της ελευθεριακής εκπαίδευσης είναι η σεξουαλική απελευθέρωση, θεμελιωμένη από τον ψυχολόγο-επιστήμονα-επαναστάτη Βίλχελμ Ράιχ, εφαρμοσμένες από το σχολείο του Α.Σ. Νηλ, το Σάμμερχιλ. Δυστυχώς, στο σημερινό σχολείο επικρατεί ακόμα ο πουριτανισμός και η χριστιανική συντηρητική ηθική. Απαγορεύονται συχνά οι σχέσεις των δύο φύλων(ή ακόμα περισσότερο η ομοφυλοφιλία). Και όπως ορίζεται από την σύγχρονη ψυχολογία, η συσσωρεμένη και καταπιεσμένη λίμπιντο αναπαράγει και διαιωνίζει την εγκληματικότητα, και καλλιεργεί διαταραγμένες προσωπικότητες. Με αποτέλεσμα, αν κάποιος αντιδράει και ψάχνει τον έρωτα, μολύνεται από τις διαστροφές που περιέχονται στην πορνογραφία.


Η υγιής σεξουαλικότητα και η αμφισβήτηση της σημερινής οικογένειας είναι βασικά συστατικά της κοινωνίας στην οποία ελπίζουμε και για την οποία αγωνιζόμαστε. Σεξουαλική ελευθερία, πληροφορίες προφύλαξης για κάθε νέο, πέρα από το: «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια» και τον ρατσισμό προς την διαφορετικότητα (ομοφυλοφίλων, αμφιφυλόφιλων κλπ.)


Κλείνοντας συμπεραίνουμε πως η ελεύθερη αναζήτηση, σε συνδυασμό με τις επαρκείς πρακτικές-τεχνικές γνώσεις δομούν τους ελεύθερους ανθρώπους και στηρίζουν την αυτοδιαχειριζόμενη εργασία του μέλλοντος. Για έναν άνθρωπο που δεν είναι απλό προϊόν της κοινωνίας, αλλά παραγωγός της. Μέχρι την κοινωνική απελευθέρωση που θα καθορίσει την νέα παιδεία, χαιρετίζουμε κάθε πρωτοβουλία πειραματισμού στα πλαίσια της αυτοδιαχείρισης και της ελευθεριακής παιδαγωγικής. Μίας διαδικασίας που λειτουργεί με ελεύθερες συνθήκες, και καλλιεργεί την ελεύθερη βούληση.


Από την ελευθερία, και για την ελευθερία…


ΟΥΤΕ ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΥΤΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗ


ΥΓ: Για να γνωρίσετε καλύτερα το έργο των ελευθεριακών παιδαγωγών μελετήστε το έργο των Βίλχελμ Ράιχ, Α.Σ.Νηλ, Φρέιρε, και συγκεκριμένα έργα των Μαρξ, Στίρνερ κλπ. Πολύ καλό είναι επίσης το βιβλίο: «Το αλφαβητάρι της ελευθεριακής εκπαίδευσης» του Τζόελ Σπρίνγκ. Επίσης αξίζουν μελέτη πειραματικά σχολεία όπως Σάμμερχιλ, ανοικτό σχολείο της οδού Βιτρύβ, κ.α.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

www.arelis.gr
περιεχει ερωτονομικον που απαγορευθηκε στην ελλαδα λογω των τολμηρων σεξουαλικων του ιστοριων
και το μεταφυσικο φιλοσοφικο θεατρικο εργο μεταξυ ενδοκοσμικου και υπερβατικου

Ανώνυμος είπε...

Αχ, καημένα μου παιδιά, πόσο πλανεμένα είστε...

ΔΕΝ είμαι κατάλληλος άνθρωπος για να εκφέρω κρίση σε αυτά.
Αυτό όμως δεν είναι εμπόδιο για να σχολιάσω.
Θέλω να προειδοποιήσω από κινδύνους.

"Έχουμε και λέμε λοιπόν: Μαθηματικά κ θετικές επιστήμες(για τεχνικές & επιστημονικές απασχολήσεις), Ιστορία(παραχαραγμένη, καλλιεργεί τον εθνικισμό), θρησκευτικά(ανατροπή της προοδευτικής επιστήμης και της λογικής) κ.α."
Αυτές οι ιδέες έχουν γίνει τόσο πολύ (ΠΟΛΥ) της μόδας που είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.
Ναι, Μαθηματικά, Φυσική, Ιστορία, Θρησκευτικά. Καλύτερα αυτοί οι θησαυροί παρά το κενό.

"Από το πρόγραμμα αυτό λείπει δυστυχώς η φιλοσοφία, η ριζοσπαστική επιστήμη και κάθε απελευθερωτική ιδέα."
Προς το παρόν, μπολιάστε το όσο μπορείτε στα μαθήματά σας που παρακολουθείτε στο σχολείο.

"Αυτό σημαίνει πως ο νέος, πριν αποκτήσει κριτική σκέψη δεν διδάσκεται τίποτα ως αυθεντία, και οι λέξεις υποχρέωση, διαταγή και καθήκον είναι καλό να αποφεύγονται."
Όταν συνηθίσεις να σκέφτεσαι κριτικά, επιδιώκοντας την Αλήθεια, τότε κάποια στιγμή αγαπάς με όλο σου το είναι το Έγκυρο, το Αυθεντικό, το Αντικειμενικό, το Απαραίτητο, το Καθήκον. Ειδικά όταν ζεις στον σημερινό κόσμο της σούπας της απόλυτης υποκειμενικότητας και της πλήρους ισοπέδωσης των πάντων. ΔΕΝ είναι όλα τα πράγματα το ίδιο, δεν είναι το ασήμαντο και ανούσιο πάντα ίδιο με το σημαντικό και το σπουδαίο. Όταν συνηθίσεις να χρησιμοποιείς την ελευθερία σου, τότε σου γενιέται η μεγάλη επιθυμία να έχεις κάποιον που ξέρει κάτι περισσότερο από εσένα.. Κάποιον που ξέρει να σου πει γιατί το Α είναι ΠΙΟ σημαντικό από το Β, και τι είναι το Α και τι το Β. Αναζητάς τις Αυθεντίες μιας και χρησιμοποιείς την κριτκή σου σκέψη για να ερευνάς ποιές αυθεντίες διαλέγεις.

"Επίσης βασικό είναι η ανυπαρξία ενός συγκεκριμένου προγράμματος που περιορίζει την διδασκαλία, όπως και βιβλία-αυθεντίες.
Μόνο ένα μίνιμουμ που είναι απαραίτητο, του τύπου: ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά."
Πάρτε το άφθονα! Όχι πρόγραμμα διδασκαλίας! ΌΧΙ πρόγραμμα διδασκαλίας από εδώ και πέρα. Αυτό θα ήθελα να ακούσετε.
Εγώ πιστεύω οτι θα καταλήγατε στην πεποίθηση οτι το πρόγραμμα διδασκαλίας δεν είναι και τόσο κακό τελικά όσο φαινόταν.. Δεν είναι ανάγκη να περιορίζει. Μπορεί και να υποστηρίζει. Ίσως και να προάγει αυτό που θέλετε να καλλιεργηθεί.

Δεν θα είχα τις παραπάνω απόψεις εάν δεν πίστευα οτι όλες αυτές οι απόψεις σας, οι τόσο συνηθισμένες σε συνομίληκους μας, αγνοούν οτι όσο καλές και αν είναι οι προθέσεις τους, οδηγούν σε εφιαλτικά αποτελέσματα.
Παίζετε το παιχνίδι άλλων.
Είναι γλυκό που έχετε αυτές τις απόψεις αλλά κρατήστε οπωσδήποτε στην άκρη του μυαλού οτι είναι αφελέστατες μιας εξυπηρετούν πράγματα που ακόμα δεν γνωρίζετε αλλά σιγά σιγά και σε πολύ καιρό θα δείτε.
Και KIKO άκου τι σου λέει ο phlou..flis! Ερεύνησε.

Μακάρι να βρισκόταν κάποιος να σας πει περισσότερα από όσα γνωρίζω εγώ.

Μια φοιτήτρια.

Ανώνυμος είπε...

Εντελώς τυχαία βρέθηκα στην σελίδα αυτή,και διάβασα το κείμενο και τα σχόλια...

Χωρίς να θέλω να θίξω την κοπέλα που γράφει απο πάνω, η οποία μπορεί να σπουδάζει και σε σχετικό άντικείμενο σε αντίθεση με μένα...

Θεωρώ πως είναι λίγο υποτιμητικό να αναφέρει στα παιδιά οτι πλανώνται επειδή σκέφτονται κάτι διαφορετικό που ίσως οι λίγο μεγαλύτεροι απο αυτούς -μερικά μόνο χρονάκια- να έχουμε πάψει να φανταζόμαστε οτι μπορεί να γίνει... Όλα θα μπορούσαν να γίνουν και ακόμα πιο μεγάλα σχέδια όσο ουτοπικά και αν ακούγονται, αν δεν είχαμε πάψει να το πιστεύουμε μεγαλώνοντας, και αφήνοντας τον εαυτό μας να τον συνεπάρει και να τον αλλοτριώσει το υπάρχον σύστημα...
Προχωρήστε παιδιά, και κάντε τα όνειρά σας πραγματικότητα

Μια φοιτήτρια, παιδί, και για πάντα παιδί!

Ανώνυμος είπε...

Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον όσα αναγράφονται παρά πάνω...Έχω διαβάσει και το βιβλίο για το σχολείο στην οδό Βιτρύβ "...έξω από το σχολείο, απόπειρα για μια άλλη παιδαγωγική". Συμφωνώ με τις απόψεις σας σχετικά με το ότι το σύγχρονο σχολείο προάγει τον άκρατο ανταγωνισμό και εξυπηρετεί έμμεσα τον καπιταλισμό. Συμφωνώ επίσης με το ότι σήμερα ο δάσκαλος δεν έχει ευελιξία σε σχέση με το πρόγραμμα διδασκαλίας. Θα πρέπει να προσέξουμε πολύ όμως...Δε μπορούμε να βάζουμε ταμπέλες στην επαναστατική παιδαγωγική, ούτε να υιοθετούμε όλες τις απόψεις της αριστεράς ακόμη κι αν είμαστε "αριστεροί"...Αυτό που προέχει είναι η κρίση μας ή μάλλον η κρίση του παιδαγωγού που θα αναλάβει μια τάξη με συκεκριμένα παιδιά. Προσωπικά πιστεύω ότι αν θέλουμε να επιτύχουμε μια πραγματικά επαναστατική παιδαγωγική, μέσω της σύνδεσης του σχολείου με την καθημερινή ζωή δε μπορούμε να λέμε ότι θα αποκλείσουμε το τάδε μάθημα μόνο από βίτσιο. ΟΛΑ τα μαθήματα που διδάσκονται στα σχολεία συνδέονται με την καθημερινή ζωή του παιδιού στην Ελλάδα. Και τα θρησκευτικά και η ιστορία. Ειδικά εάν στοχεύουμε σε μια ανθρωπιστική εκπαίδευση που δε προάγει την τεχνοκρατία. Η διαφορά έγκειται στη δράση ή μη δράση του παιδιού μέσα στην τάξη και έξω από αυτή. Και βέβαια ο σεβασμός προς τις μειονότητες δεν γεννιέται παρά μόνο με την καλλιέργεια του σεβασμού και της αποδοχής της δικίας μας ιδιαίτερης, υπαρκτής και βιωμένης κουλτούρας και όχι με την απαξίωσή της.

φοιτήτρια παιδαγωγικού